مصرف دخانیات علت اصلی سرطان، سکته‌های قلبی و مغزی و بیماران تنفسی در کشور است، دست کم سالی بیش از۶۰ تا ۶۵ هزار نفر در کشور در اثر بیماری‌های ناشی از دخانیات جان خود را از دست می‌دهند و این معادل تلفات سقوط دو هواپیما در روز است. کاهش سن شروع مصرف دخانیات در کشورو نقش والدین در جلوگیری از گرایش فرزندان به دخانیات ازعوامل مهم می‌باشد.

طبق آمار بیش از ۲۰ درصد مردان و چهار درصد زنان بالای ۱۵ سال در کشور مصرف روزانه سیگار دارند و از نظر آماری حدود ۱۴ درصد کل افراد جامعه به صورت روزانه به استعمال دخانیات می‌پردازند.

در صورتی که مصرف تفننی سیگار و قلیان را نیز در نظر بگیریم حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد افراد جامعه (زن و مرد) مصرف دخانیات دارند که در مقایسه با آمارهای جهانی از این نظر در جایگاه متوسطی قرار داریم و این در حالی است که در کشورهای همسایه ما در منطقه خاورمیانه این میزان کمی بالاتر است.

در کشورهای شمال اروپا، کانادا، تایلند، نیوزیلند و استرالیا میزان مصرف سیگار در سنین بالای ۱۵ سال در زنان و مردان به شش تا نه درصد افراد جامعه رسیده است.

سنی که فرد شروع به استعمال سیگار روزانه می‌کند به عنوان سن شروع مصرف تلقی می‌شود که این سن در کشور ما بین ۱۳ تا ۱۵ سالگی است. در دهه ۴۰، سن شروع مصرف سیگار در کشور ۳۰ سالگی، در دهه ۵۰ حدود ۲۵ سالگی و در دهه ۷۰ زیر ۱۸ سال بود اما امروز به ۱۳ تا ۱۵ سالگی رسیده است.

روند کاهشی سن شروع مصرف دخانیات یک الگوی جهانی است و در بسیاری از کشورهای جهان نیز به واسطه آزادی‌های رفتاری نوجوانان و جوانان سن تجربه مصرف دخانیات پایین آمده است.

شیوع مصرف سیگار در زنان و مردان ایرانی

مصرف سیگار در زنان ایرانی حدود یک هشتم کمتر از مردان است اما استعمال قلیان در هر دو جنس برابر است.

استعمال قلیان در زنان در دو دهه اخیر به عنوان یک تفریح و سرگرمی تفننی و رفتار دسته جمعی افزایش یافته است.

قلیان یک روش بهداشتی استعمال دخانیات نیست

قلیان یک روش بهداشتی استعمال دخانیات نیست،افراد تصور می‌کنند در قلیان به دلیل عبور دود از محفظه آب، اثرات سمی و مضر آن کاهش می‌یابد اما این یک باور غلط است. زیرا دود تنباکو مرطوب شده و شرایط برای جذب عمقی‌تر آن در ریه فراهم می‌شود.

همچنین تعداد پک‌هایی که به قلیان زده می‌شود چندین برابر یک وعده سیگار است و استعمال یک سر قلیان ممکن است ساعت‌ها به طول بینجامد و اگر تمام یا خاموش شود نیز قابل تعویض است.

درهنگام استعمال قلیان فرد در مجاورت دودی معادل چندین پاکت سیگار قرار می‌گیرد و این باور که قلیان کاغذ یا ماده کارخانه‌ای ندارد کاملاً تصوری اشتباه است.

تنباکوهای عطری بسیار بی کیفیت می باشند و در صنایع سیگارسازی استفاده نمی‌شوند و با یکسری ترکیبات رنگی و معطر آنها را آماده می‌کنند واغلب به میکروب‌های مختلف آغشته هستند.

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: مصرف قلیان نه تنها یک روش بهداشتی مصرف دخانیات نیست بلکه مضرات آن بیشتر از استعمال سیگار است.

روند بهبود ریه پس از ترک سیگار

پس از خاموش کردن آخرین سیگار، ریه شروع به پاکسازی و ترمیم می‌کند یک تا دو روز پس از ترک سیگار بوی بد بدن فرد که ناشی از استعمال دخانیات است به وسیله گردش خون تصفیه شده و از بین می‌رود.

حدود ۳۰ روز پس از ترک سیگار اثرات مضر آن در بدن کاهش می‌یابد، حجم ریه افزایش یافته، فشار تنفس بهبود می‌یابد، ظرفیت‌های تنفسی ریه نیز سه ماه بعد و در برخی موارد شش ماه بعد به اندازه ریه طبیعی می‌رسد.

احتمال بروز عوارض قلبی عروقی یک سال پس از ترک سیگار و احتمال بروز سرطان‌ها سه تا پنج سال پس از ترک به اندازه یک فرد غیر سیگاری می‌رسد.

افراد سیگاری هر چه زودتر استعمال دخانیات را ترک کنند

افراد سیگاری هر چه سریع‌تر استعمال دخانیات را ترک کنند گفت: اگر فرد سیگاری در سال‌های جوانی سیگار را ترک کند بدنش با قدرت بیشتری می‌تواند به ترمیم عوارض ناشی از استعمال دخانیات بپردازد و عوارض آن بسیار زود برطرف می‌شود.

اگر فرد سیگاری در سنین بالا و پس از ابتلاء به بیماری‌های سخت سیگار را ترک کند، بهبود کامل عوارض ناشی از سیگار کمتر از سنین جوانی است، تاکید میگردد افراد در سال‌های جوانی سیگار را ترک کنند.

روش‌های خوبی برای ترک استعمال دخانیات وجود دارد و افراد سیگاری می‌توانند با مراجعه به مراکز درمان دولتی از پزشکان آموزش‌دیده توصیه‌های لازم را دریافت کرده و با موفقیت این فرایند را طی کنند.

ضرورت فرهنگ سازی در خانواده برای اجتناب از استعمال دخانیات

کودکان از رفتار ما می‌آموزند نه از گفتار ما بنابراین والدین باید الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشند و با پرهیز از استعمال دخانیات و یا ترک آن احتمال بروز این رفتار را در فرزند خود کاهش دهند.

 

تهیه و تنظیم: مرکز بهداشت، درمان و مشاوره دانشجویان

 

#بهداشت #درمان #هفته #بدون #دخانیات#سیگار#قلیان

کد خبر نگار: 110115